Cục Hàng hải Việt Nam nhận định xung đột ở Trung Đông có khả năng lan rộng, khiến cước vận chuyển hàng container sẽ tiếp tục tăng cao.

Cước vận chuyển hàng container đi châu Âu tăng hơn gấp đôi

Nhận định này được Cục Hàng hải đưa ra trong báo cáo gửi Bộ Giao thông vận tải về giá dịch vụ vận chuyển hàng container đi châu Mỹ, châu Âu.

Cục Hàng hải cho biết ngày 10-1 đã giao các cảng vụ hàng hải Hải Phòng, TP.HCM, Vũng Tàu phối hợp với các chi cục hàng hải làm việc với các hãng tàu có tuyến đi châu Âu, châu Mỹ để đánh giá biến động tăng giá vận chuyển.

Qua làm việc, hãng tàu chở container cam kết thực hiện và tuân thủ theo quy định tại nghị định số 146/2016/NĐ-CP về niêm yết giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa container bằng đường biển và giá dịch vụ tại cảng biển.

Các thay đổi về giá, phụ phí đều được cập nhật lên trang thông tin điện tử của hãng tàu và các đối tượng khách hàng đều truy cập và tra được giá cước vận chuyển.

Từ tháng 1-2024, cước vận chuyển container bằng tàu biển đi Mỹ, Canada tăng nhiều so với tháng 12-2023, tùy hãng và tùy tuyến. Giá cước vận chuyển hàng container sang Mỹ, Canada đến bờ Tây từ mức 1.850 USD/container tháng 12-2023 lên 2.873 – 2.950 USD/container vào tháng 1-2024 (tăng thêm 55% – 60%); cước tàu đến bờ Đông tháng 12-2023 ở mức 2.600 USD/container tăng lên 4.100 – 4.500 USD/container vào tháng 1-2024 (tăng thêm 58% – 73%).

Riêng giá cước sang châu Âu ghi nhận tăng mạnh so với tháng 12-2023. Cụ thể: cước đi Hamburg (Đức) có giá 1.200 – 1.300 USD/container trong tháng 12-2023 tăng lên 4.350 – 4.450 USD/container trong tháng 1-2024 (tăng hơn gấp đôi).

Tuy nhiên, việc tăng giá cước này chỉ ảnh hưởng đối với nhóm khách hàng nhỏ, có lượng hàng không ổn định hoặc chỉ ký hợp đồng ngắn hạn (ký hợp đồng theo ngày) với đơn vị vận chuyển. Các doanh nghiệp thuộc nhóm hàng may mặc, giày dép, đồ gỗ… có lượng hàng ổn định (ký hợp đồng theo năm) hoặc đã ký hợp đồng với đơn vị vận chuyển từ đầu năm sẽ ít bị ảnh hưởng.

Theo báo cáo của hãng tàu, hiện chưa xảy ra tình trạng thiếu hụt tàu, vỏ container như trong thời kỳ dịch COVID-19. Tại khu vực Cái Mép, các hãng tàu vẫn đang nỗ lực vận tải container rỗng về Việt Nam để đáp ứng nhu cầu vận chuyển.

Vì sao giá cước tăng?

Theo Cục Hàng hải, các hãng tàu cho biết giá cước vận chuyển hàng container đi tuyến châu Âu, châu Mỹ tăng cao trong thời gian qua do các nguyên nhân:

Kênh đào Panama, tuyến đường thương mại hàng hải quan trọng từ khu vực Thái Bình Dương sang Đại Tây Dương, đang bị hạn hán nghiêm trọng, làm giảm khả năng thông thương tàu qua kênh.

Dự kiến, lượng tàu qua kênh Panama mỗi ngày sẽ bị giới hạn còn một nửa so với bình thường, khiến tàu phải nằm chờ hoặc tìm tuyến đường khác làm chi phí vận chuyển sẽ tăng cao. Đồng thời, dẫn đến lưu lượng tàu qua kênh đào Suez tăng, thời gian phải chờ tàu tăng lên.

Trong khi đó, xung đột tại khu vực Biển Đỏ từ cuối tháng 11-2023 buộc các hãng tàu phải thay đổi hải trình tàu đang khai thác theo tuyến châu Á đi bờ Đông nước Mỹ, Canada và châu Âu tránh đi qua kênh đào Suez.

Tàu phải đi vòng qua mũi Hảo Vọng, hành trình kéo dài thêm 7 – 10 ngày (tăng thêm khoảng 6.482km). Do vậy, vòng quay tàu lâu hơn, làm phát sinh chi phí vận hành và tăng phí an ninh, bảo hiểm của tàu. Một số hãng tàu đã áp thêm các phụ phí để bù vào chi phí phát sinh, tác động lên giá cả hàng hóa.

Do các yếu tố nói trên kèm theo lo ngại năng lực vận chuyển sẽ không đủ để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa trước Tết Nguyên đán, các thị trường lớn của châu Á có nhu cầu xuất hàng đi châu Âu, châu Mỹ như Trung Quốc, Việt Nam… gia tăng sản lượng hàng. Việc này khiến mất cân đối giữa nhu cầu xuất hàng và khả năng đáp ứng của đơn vị vận chuyển. Một số tuyến phải cắt bỏ một số chuyến hằng tuần, dẫn đến thiếu chỗ hoặc đưa thêm tàu vào khai thác làm tăng thêm chi phí.

Cục Hàng hải dự báo với tình hình xung đột ở khu vực Trung Đông có khả năng lan rộng, cước vận chuyển hàng container dự đoán sẽ tiếp tục tăng cao, kèm theo sự thiếu hụt container rỗng cũng sẽ tác động trực tiếp đến khả năng tăng giá sắp tới.

Dự đoán trong năm 2024, doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải đối mặt với nguy cơ tăng giá cước hàng container, tăng thời gian vận chuyển, tăng đơn hàng đặt chỗ, tăng hoãn đơn hàng và tăng các loại phụ phí.

Điều này tạo áp lực cho các doanh nghiệp khi xuất khẩu các đơn hàng đã ký trước đó, đồng nghĩa với việc giá thành sản phẩm sẽ phải cõng thêm một khoản chi phí, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam với các đối thủ khác trong khu vực.

Cục Hàng hải Việt Nam cho biết sẽ tiếp tục chỉ đạo các cảng vụ hàng hải, chi cục hàng hải tăng cường giám sát việc thực hiện niêm yết giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa container và phụ thu của các hãng tàu.

Tuấn Phùng- Tuổi Trẻ Online