Chiều ngày 22/07/2025, đoàn đại biểu ASEAN và Hoa Kỳ đã có chuyến thăm và làm việc tại Công ty Cổ phần Cảng Sài Gòn (Cảng Sài Gòn) theo nội dung chương trình được Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam tổ chức. Chuyến tham quan thực tế này nhằm mục đích mang đến cơ hội cho các đại biểu được tham quan Cảng Sài Gòn, một trong những cảng vận chuyển hàng hóa lớn nhất Việt Nam và hiểu rõ hơn về hoạt động hiện tại cũng như tìm hiểu thêm về các kế hoạch và mục tiêu của cảng.

Trong khuôn khổ hợp tác ASEAN về lĩnh vực hàng hải và đường thủy nhằm phát triển hạ tầng cảng biển, cải thiện kết nối giao thông hàng hải và đường thủy giữa các quốc gia thành viên và nâng cao năng lực ứng phó với các vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu, … Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam phối hợp với Bộ Giao thông vận tải Hoa Kỳ đã tổ chức Hội thảo ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ hai: Tăng cường kết nối đường thủy và vận tải biển thông qua chính sách, quy hoạch, hợp tác và đổi mới từ ngày 22 – 24/07/2025 tại Thành phố Hồ Chí Minh. Tham dự chương trình có sự hiện diện của các đại biểu cấp cao đến từ Bộ Giao thông vận tải Hoa Kỳ, đại diện các cơ quan hàng hải của các quốc gia thành viên ASEAN, Ban Thư ký ASEAN cùng các chuyên gia trong lĩnh vực vận tải và logistics khu vực.

Tại buổi đón tiếp, ông Nguyễn Lê Chơn Tâm – Tổng giám đốc Cảng Sài Gòn đã có bài phát biểu chào mừng các đại biểu tham dự Hội thảo, bày tỏ vinh dự được đón tiếp đoàn công tác trong khuôn khổ chương trình hợp tác giữa các nước ASEAN và Hoa Kỳ. Đồng thời, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của hoạt động khảo sát thực tế tại các cảng biển trọng điểm như một phần thiết yếu trong quá trình tăng cường kết nối, chia sẻ kinh nghiệm và thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực vận tải thủy, hàng hải và logistics khu vực. Lãnh đạo Cảng Sài Gòn cũng khẳng định cam kết sẵn sàng đồng hành cùng các cơ quan chức năng và đối tác quốc tế trong các chương trình hợp tác lâu dài, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, hiện đại hóa hệ thống cảng biển, tăng cường kết nối giữa vận tải thủy nội địa với vận tải biển xa, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và vị thế logistics của khu vực Đông Nam Á trên bản đồ thế giới.

Tiếp nối chương trình, ông Lê Minh Cường – Trưởng phòng Kinh doanh Cảng Sài Gòn đã có phần giới thiệu tổng quan về quá trình hình thành, phát triển và định hướng chiến lược của doanh nghiệp – một trong những thương hiệu cảng biển lâu đời và tiêu biểu nhất tại Việt Nam. Bài phát biểu nhấn mạnh vai trò lịch sử của Cảng Sài Gòn trong hơn 160 năm hoạt động, đặc biệt là trong công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế và xây dựng ngành hàng hải hiện đại, bền vững. Về cơ cấu tổ chức, Cảng Sài Gòn hiện đang vận hành hệ thống Trung tâm Điều hành khai thác tại các khu vực trọng điểm như Nhà Rồng Khánh Hội và Tân Thuận, nơi tập trung điều phối các hoạt động xếp dỡ, tiếp nhận container, quản lý tàu và đảm bảo an toàn hàng hải. Đặc biệt, Cảng Sài Gòn còn là cổ đông sáng lập và giữ vai trò quan trọng trong nhiều liên doanh chiến lược tại khu vực Cái Mép – Thị Vải, một trong những cụm cảng nước sâu lớn nhất cả nước. Các liên doanh tiêu biểu có thể kể đến như SP-PSA, SSIT, và CMIT đều là những mô hình hợp tác quốc tế với các đối tác hàng đầu như PSA (Singapore), SSA Marine (Hoa Kỳ), APM Terminals (Đan Mạch). Những liên doanh này không chỉ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành cảng biển Việt Nam mà còn đóng vai trò là cửa ngõ xuất nhập khẩu của cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Bên cạnh phần giới thiệu tổng quan về hệ thống hiện tại, đại diện Cảng Sài Gòn cũng đã dành thời gian giới thiệu chi tiết về Dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ – một trong những dự án mang tầm vóc chiến lược quốc gia, đang được tập trung xúc tiến trong lộ trình phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam theo định hướng hiện đại, hội nhập và bền vững. Với lợi thế địa lý đặc biệt tại cửa ngõ phía Đông Nam TP.HCM, cảng sẽ là cầu nối giao thương quan trọng giữa các nền kinh tế Đông Á, ASEAN và xa hơn là các thị trường châu Âu, châu Mỹ. Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ không chỉ mang kỳ vọng trở thành trung tâm logistics mang tầm khu vực, có khả năng tiếp nhận tàu mẹ siêu trọng tải lên đến 250.000 DWT mà còn mở ra một hướng đi mới trong việc xây dựng một trung tâm trung chuyển toàn cầu, tạo cú hích mạnh mẽ cho thương mại hàng hải Việt Nam. Thông qua phần chia sẻ này, các đại biểu quốc tế đã có thêm góc nhìn chiến lược về vai trò của Việt Nam trong mạng lưới logistics toàn cầu, đồng thời đánh giá cao tầm nhìn và nỗ lực của Cảng Sài Gòn trong việc đón đầu xu thế vận tải biển hiện đại.

Bên cạnh các nội dung trao đổi tổng quan, ông Lê Minh Cường cũng đã có phần trình bày chuyên đề chuyên sâu về quy trình tiếp nhận, trung chuyển và xuất khẩu hàng hóa từ các tuyến vận tải thủy nội địa, đặc biệt là khu vực đồng bằng sông Mê Kông đến các tuyến vận tải biển quốc tế. Nội dung bài trình bày tập trung phân tích vai trò then chốt của hệ thống sông ngòi như sông Tiền, sông Hậu, kênh Chợ Gạo, kênh Tẻ, sông Lòng Tàu,… trong việc hình thành trục vận tải thủy hiệu quả, giúp giảm tải cho đường bộ, tiết kiệm chi phí vận hành và bảo vệ môi trường. Đồng thời, Cảng Sài Gòn cũng giới thiệu các giải pháp khai thác tối ưu tại cụm cảng Tân Thuận – Hiệp Phước, nơi đóng vai trò trung tâm tiếp nhận container từ các cảng cạn (ICD) và tàu trung chuyển nội địa, trước khi thực hiện các chuyến xuất khẩu đi Đông Bắc Á, châu Âu, châu Mỹ… Việc tối ưu hóa dòng chảy hàng hóa từ hệ thống sông Mê Kông đến các tuyến vận tải biển quốc tế không chỉ góp phần giải tỏa áp lực hạ tầng đường bộ mà còn khẳng định vai trò chiến lược của vận tải thủy nội địa trong phát triển logistics xanh, hiệu quả và bền vững. Phần trình bày này nhận được sự quan tâm và đánh giá cao từ các đại biểu quốc tế, bởi đây là mô hình kết nối “hậu phương – tiền tuyến” hiệu quả, có thể nhân rộng tại các quốc gia trong tiểu vùng Mê Kông để đẩy mạnh vận tải thủy nội địa, tăng cường tính kết nối và chuỗi giá trị khu vực trong bối cảnh chi phí logistics toàn cầu ngày càng gia tăng.

Thay mặt đoàn đại biểu tham dự Hội thảo ASEAN-Hoa Kỳ, bà Trần Thị Tuyết Mai Anh – Trưởng phòng Hợp tác quốc tế – IMO của Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đã phát biểu bày tỏ lòng cảm kích sâu sắc và sự trân trọng trước sự đón tiếp chu đáo của Cảng Sài Gòn dành cho đoàn trong chuyến thăm và làm việc lần này. Đặc biệt, Cục ghi nhận và đánh giá cao phần trình bày chuyên sâu, thiết thực và đầy tính thực tiễn của đại diện Cảng Sài Gòn về cách cảng tiếp nhận và vận chuyển hàng hóa từ sông Mê Kông hoặc các sông, kênh nội địa khác đến các tuyến vận tải biển xa. Những chia sẻ thẳng thắn, giàu chuyên môn cùng cách tiếp cận hiện đại, có hệ thống đã giúp các đại biểu có được góc nhìn rõ nét hơn về tiềm năng kết nối các nền kinh tế trong tiểu vùng Mê Kông với chuỗi cung ứng toàn cầu.

Sau phần trình bày và trao đổi chuyên môn, chương trình tiếp tục với nghi thức tặng quà và chụp hình lưu niệm, thể hiện sự trân trọng của Cảng Sài Gòn đối với đoàn đại biểu tham dự Hội thảo ASEAN-Hoa Kỳ. Những món quà mang đậm dấu ấn văn hóa và hình ảnh của Cảng Sài Gòn không chỉ là lời cảm ơn chân thành mà còn là biểu tượng cho tình hữu nghị, hợp tác bền chặt giữa các bên. Tiếp đó, đoàn đại biểu đã được hướng dẫn tham quan thực tế tại khu vực bến cảng Tân Thuận, một trong những trung tâm khai thác trọng điểm của Cảng Sài Gòn. Tại đây, các đại biểu được giới thiệu quy trình điều độ, vận hành, mô hình quản lý container và các ứng dụng số hóa hiện đại trong công tác khai thác cảng. Chuyến tham quan giúp các đại biểu có cái nhìn toàn diện hơn về năng lực hoạt động, môi trường làm việc chuyên nghiệp và tiềm năng phát triển của Cảng Sài Gòn trong chuỗi cung ứng logistics khu vực và quốc tế.

Bên cạnh sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ phía Cảng Sài Gòn, chương trình đón tiếp đoàn đại biểu Hội thảo ASEAN-Hoa Kỳ còn nhận được sự phối hợp chặt chẽ và hỗ trợ hiệu quả từ Cảng Container Quốc tế Việt Nam (VICT). Mặc dù thời gian triển khai tương đối gấp rút, nhưng nhờ tinh thần chủ động, trách nhiệm cao và sự phối hợp nhịp nhàng giữa hai đơn vị, các công tác hậu cần, tổ chức, đảm bảo an toàn khu vực bến cảng đều được đảm bảo thực hiện một cách bài bản, đúng quy trình. Trong suốt quá trình chuẩn bị và triển khai đón tiếp đoàn đại biểu Hội thảo ASEAN-Hoa Kỳ, sự nhiệt tình, chu đáo trong từng khâu chuẩn bị, từ bố trí địa điểm, điều phối phương tiện đến hướng dẫn đoàn tham quan của VICT đã góp phần quan trọng tạo nên thành công chung của chương trình. Đây không chỉ là minh chứng cho tinh thần gắn kết, hợp tác chuyên nghiệp giữa các đơn vị trong hệ sinh thái cảng biển khu vực TP.HCM mà còn thể hiện hình ảnh thân thiện, sẵn sàng đồng hành của Cảng VICT trong các sự kiện đối ngoại và hợp tác quốc tế mang tầm khu vực vì mục tiêu nâng cao hình ảnh và vị thế của ngành logistics Việt Nam trên trường quốc tế.

Chuyến thăm và làm việc của đoàn đại biểu Hội thảo ASEAN-Hoa Kỳ tại Cảng Sài Gòn không chỉ là dịp để giao lưu, trao đổi chuyên môn mà còn là minh chứng rõ nét cho vai trò, vị thế và khát vọng vươn xa của Cảng Sài Gòn trong tiến trình hội nhập khu vực và toàn cầu. Trên nền tảng lịch sử 160 năm hình thành và phát triển, Cảng Sài Gòn hôm nay đang vững bước chuyển mình mạnh mẽ, hiện đại hóa hạ tầng, số hóa vận hành, nâng cao chất lượng dịch vụ và hướng đến mở rộng hợp tác quốc tế. Với tinh thần hội nhập – đổi mới – sáng tạo, Cảng Sài Gòn cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng các đối tác trong nước và quốc tế, góp phần xây dựng hệ sinh thái logistics bền vững. Chuyến thăm lần này sẽ là dấu ấn đáng nhớ, mở ra hành trình hợp tác sâu rộng và hiệu quả hơn nữa trong tương lai.

Thái Vương Nhi