Dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ có nhu cầu sử dụng hơn 86ha đất rừng phòng hộ nhưng sẽ trồng rừng thay thế gấp 3 lần, với tổng diện tích 258 ha.

Thông tin trên được nêu trong đề án nghiên cứu xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ vừa được Sở Giao thông vận tải (GTVT) TPHCM gửi UBND TPHCM để lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương liên quan.

Theo đề án, vị trí Cảng trung chuyển Quốc tế Cần Giờ tại khu vực cù lao Con Chó, ở cửa sông Cái Mép (huyện Cần Giờ, TPHCM). Đây là khu vực thuộc khoảnh 11, 12, tiểu khu 19 Rừng phòng hộ Cần Giờ, diện tích tự nhiên tại khu vực này khoảng hơn 86ha, thuộc vùng đệm của Khu Dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ.

Theo Quy chế Quản lý Khu Dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ được UBND TPHCM ban hành năm 2008, vùng đệm là khu vực bao quanh vùng lõi, góp phần hạn chế tác động của con người giúp cho việc bảo tồn đa dạng sinh học của vùng lõi; các hoạt động phát triển kinh tế, khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên… được phép triển khai.

Vị trí cảng Cần Giờ tiếp giáp luồng hàng hải Vũng Tàu – Thị Vải, cách khu bến cảng Cái Mép đang khai thác ở phía bờ đối diện khoảng 1km. Các bến cảng tại Cái Mép đã hoạt động từ nhiều năm nay, khai thác ổn định, an toàn hàng hải, không tác động đến môi trường.

Đề án đã đánh giá sơ bộ tác động môi trường khi hình thành cảng tại khu vực, trong đó nhận dạng, dự báo các tác động môi trường chính như: môi trường nước, không khí, tiếng ồn; phát sinh chất thải, tác động có rủi ro sự cố hàng hải; tác động đến hệ sinh thái rừng ngập mặn, thủy hải sản hiện hữu…

Theo đó, khi triển khai xây dựng cảng Cần Giờ có các giải pháp giảm thiểu tác động môi trường như: nghiên cứu phát triển cảng đồng bộ, hiện đại, các thiết bị sử dụng tại cảng như sử dụng điện, nhằm hạn chế cao nhất chất thải các loại ra môi trường để giảm thiểu, ngăn ngừa tác động đến môi trường, trồng rừng thay thế,…

Trong đó, diện tích trồng rừng thay thế bằng ba lần diện tích rừng bị thay thế. Hồi tháng 10 vừa qua, Ban Quản lý rừng phòng hộ Cần Giờ đã giới thiệu vị trí dự kiến trồng rừng thay thế tại các tiểu khu 10, 11, 13, 15, 16, 18, 19, 20, 21, 22 và 23 với tổng diện tích 258 ha, đảm bảo diện tích trồng rừng thay thế theo quy định.

Bên cạnh đó, tư vấn lập đề án đã thu thập số liệu, tính toán, sử dụng mô hình toán mô phỏng chế độ thủy động lực học để nghiên cứu, đánh giá tác động xói lở đường bờ, bồi lắng lòng sông và khu vực lân cận, trong đó có Khu Dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ.

Kết quả mô phỏng theo các kịch bản mặt bằng quy hoạch cho thấy khu vực xã đảo Thạnh An và Khu Dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ và khu vực lân cận đều không bị tác động bởi hiện tượng xói lở đường bờ do tác động của việc xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ trong tương lai. Ngược lại, cảng này đóng vai trò như “đê chắn sóng” bảo vệ đảo Thạnh An và khu vực phía trong dưới tác động của xâm thực biển.

Theo Sở GTVT TPHCM, việc đánh giá tác động môi trường của dự án cảng Cần Giờ sẽ được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng trong bước lập chủ trương đầu tư dự án (báo cáo tiền khả thi), dự án đầu tư (lập báo cáo nghiên cứu khả thi) theo đúng quy định pháp luật về môi trường, đảm bảo hạn chế tối đa ảnh hưởng đến Khu Dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ.

Quan điểm của UBND TPHCM là việc đầu tư xây dựng cảng phải đảm bảo các yếu tố hiệu quả kinh tế, xã hội, bảo vệ môi trường, đặc biệt bảo vệ giữ gìn hệ sinh thái Khu Dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ.

Ngày 26.11, tại hội nghị lần thứ nhất của Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết 98 của Quốc hội, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã giao Bộ GTVT rà soát, bổ sung chức năng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ tại Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đồng thời, Thủ tướng giao các bộ, ngành phối hợp UBND TPHCM thực hiện trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ sang mục đích khác tại Cần Giờ, trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng tác động, việc này phải hoàn thành vào quý I/2024.

Minh Quân – Báo Lao Động